Pokus ng Pandiwa

1. Ano ang pokus?

         Ito ang koneksyon ng pandiwa sa simuno o paksa ng pangungusap.

2. Paano nito naipakikita?

Uri ng Pandiwa: Palipat at Katawanin

May dalawang uri ng pandiwa:

1. Palipat-

Kailan nagiging palipat ang pandiwa?

Kapag ang pandiwa ay may tuwirang layon na tumatanggap ng kilos...

Ginagamit ang ng o ng mga, sa, sa mga, kay, kina, ni at nila.

Halimbawa:

Pinipili ng maraming mamimili ang bumili ng damit sa Internet.

Mananatili ang mga bata sa loob ng silid-aklatan hanggang tanghali.

2. Katawanin

Kailan nagiging katawanin ang pandiwa?

Kabaliktaran ng palipat ang katawanin. Ang pandiwang ito ay walang tuwirang layon na tumatanggap nito.

a. naglalahad lamang ng kilos, gawain, o isang pangyayari

Halimbawa:

a. Nagkukuwentuhan ang magkakapatid sa labas ng bahay.

Si Lorna at Nila ay sumasayaw.

-Sinasabi lamang ang kilos, gawain o isang pangyayari sa mga pangungusap na ito.

b. Umuulan nang malakas.

Takbo!

-Walang simuno sa mga pangungusap na ito.

Ang mga Aspekto ng Pandiwa

Ano ang pandiwa?

Ang pandiwa ay salitang nagsasaad ng kilos.

Halimbawa: takbo, basa, isip, laro, hugas

Anu-ano ang mga panahunan o aspekto ng pandiwa?

Pangngalan: Mga Kaukulan ng Pangngalan

     Ang tatlong kaukulan ng pangngalan ay:

A. Palagyo- 

Mga Aspekto ng Pandiwa

1.Pangnagdaan / Naganap / Perpektibo
- ang salitang kilos ay nangyari na

   Mga salitang palatandaan sa aspektong pangnagdaan:

     kanina
     kahapon
     noon
     kagabi


2. Pangkasalukuyan/ Nagaganap/ Imperpektibo
- ang kilos o pandiwa ay kasalukuyang nagaganap o nangyayari o palagin ginawaga.

   Mga salitang palatandaan sa aspektong pangkasalukuyan:

     ngayon
     palagi
     araw-araw
     taun-taon
     madalas


3. Panghinaharap/ Magaganap/  Kontemplatibo
- ang kilos o pandiwa ay hindi pa nangyayari. Ito ay magaganap o mangyayari sa hinaharap.

   Mga salitang palatandaan sa aspektong panghinaharap:

     bukas
     sa susunod na araw, buwan, taon
     mamaya

Mga halimbawa:

Salitang Kilos	Pangnagdaan/ Naganap/ Perpektibo	Pangkasalukuyan/ Nagaganap/ Imperpektibo	Panghinaharap/ Magaganap/
			Kontemplatibo
awit	umawit	umaawit	aawitin
basa	binasa	binabasa	babasahin
bigay	ibinigay	ibinibigay	ibibigay
bilang	binilang	binibilang	bibilangin
dagdag	dinagdagan	dinadagdagan	dadagdagan
gapang	gumapang	gumagapang	gagapang
gawa	gumawa	gumagawa	gagawa
hanap	hinanap	hinahanap	hahanapin
hanga	humanga	humahanga	hahanga
hinga	huminga	humihinga	hihinga
hingi	humingi	humihingi	hihingi
hiram	hiniram	hinihiram	hihiramin
kilos	kumilos	kumikilos	kikilos
kita	kumita	kumikita	kikita
kulay	kulayan	kinukulayan	kukulayan
laba	naglaba	naglalaba	maglalaba
lakad	naglakad	naglalakad	maglalakad
luto	nagluto	nagluluto	magluluto
payo	pinayuhan	pinapayuhan	papayuhan
puno	pinuno	pinupuno	pupunuin
sabi	sinabi	sinasabi	sasabihin
sagot	sumagot	sumasagot	sasagot
sakit	sumakit	sumasakit	sasakit
sang-ayon	sumang-ayon	sumasang-ayon	sasang-ayon
sira	isinara	isinasara	isasara
takbo	tumakbo	tumatakbo	tatakbo
takot	tinakot	tinatakot	tatakutin
tanggap	natanggap	natatanggap	matatanggap
tapon	itinapon	itinatapon	itatapon

Ang Iba't Ibang Gamit ng Pangngalan

Ang pangngalan ay may iba't ibang gamit. 

1. Simuno o Paksa - Ang pinag-uusapan sa pangungusap ay ang paksa nito. Halimbawa:  Ang cellphone ay  isang device na ginagamit pantawag. 
2. Kaganapang Pansimuno- Ang pangngalang kaganapang pansimuno ay nagsasabi tungkol sa simuno.  Halimbawa: Ang Nokia 3310 ay isang cellphone. 
3. Layon ng pang-ukol=  pangngalang matatagpuan pagkatapos ng isang pang-ukol. Halimbawa: Ang lalagyan na ito ay para sa cellphone. 
4. Layon ng pandiwa-  pangngalang tumatanggap o pinaglalaanan ng kilos ng pandiwa. Halimbawa: Si Marisa ay bumili ng cellphone. 

Isulat kung ano ang gamit ng pangngalan sa bawat pangungusap. 

__________________ 1.  Si Benjamin David ay isang Aleman.

___________________2. Napapagod na siyang bumiyahe papunta sa opisina dahil sa trapik kaya napagdesisyunan niya na lumangoy papunta sa trabaho.

___________________3. Ang ilog ay malapit sa kanilang opisina.

___________________4. Siya ay nagdala ng waterproof bag kung saan iniligay niya ang kanyang laptop, mobile phone, at damit. 

___________________5. Ayon kay Ginoong David, bago lumangoy, tinitingnan muna niya kung tama lang ang temperatura ng tubig sa ilog.

Mga Salitang Kilos o Pandiwa

Basahin ang mga pangungusap. 

Ang mga bata ay kumakanta. 

Ang mga ibon ay lumilipad. 

Sumisikat ang araw sa silangan. 

Ano ang ginagawa ng mga bata?

Ano ang ginagawa ng mga ibon?

Ano ang nangyayari sa araw?

Ang mga salitang kumakanta, lumilipad, at sumisikat ay mga salitang-kilos o pandiwa. 

Ang pandiwa ay isang salita na tumutukoy sa kilos ng isang tao, hayop, o bagay. 

 Halimbawa:

     Ang mga bata ay naglalaro sa palaruan. 

     Kumain kami ng agahan sa restawran. 

     Ang tubig ay dumadaloy papuntang dagat. 

Matutukoy mo ba ang mga salitang kilos sa mga pangungusap sa itaas?

Ang mga salitang kilos ay naglalaro, kumain, dumadaloy. 

Mga halimbawa ng mga salitang kilos:

nagsusulat

nagbabasa

kumakanta

nagbibilang

umaakyat

natutulog

nagluluto

naglilinis

tumatahol

nagtatanim

Free Worksheet: Mga Pagsasanay sa Pagtutukoy at Paggamit ng mga Salitang Kilos 

Ang mga larawan sa post na ito ay makikita sa openclipart.org.